Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho rằng, người dân nên thay đổi thói quen đi đến nhà nhau chúc mừng dịp Tết Nguyên đán. “Khuyến cáo 5K là hạn chế tụ tập đông người, hạn chế đi đến nhà nhau tổ chức ăn uống, đặc biệt là người đi từ vùng dịch về”, ông Nga nói.

Hạn chế đi lại nếu không cần thiết

Thưa ông, chỉ còn ít ngày nữa là Tết dương lịch và hơn một tháng nữa là tới Tết Nguyên đán. Dịp này, nhiều người dân đi làm ăn xa sẽ trở về quê hương đón Tết. Theo ông, có nên hạn chế việc đi lại, về quê để tránh lây lan dịch bệnh?

Tôi nghĩ rằng, việc đi lại thì không có vấn đề gì lớn, nhưng nếu không quá cần thiết thì không nên di chuyển, đi lại khi dịch COVID-19 đang căng thẳng. Quan trọng là việc tụ tập đông người. Đi về, di chuyển giữa các nơi nguy hiểm hay không phụ thuộc vào hành vi của con người. Ví dụ như bản thân tôi về quê mà giữ gìn, không tiếp xúc với ai thì cũng không có vấn đề gì. Dịp cuối năm cũng có nhiều ngày lễ như Noel, Tết dương lịch, nhiều người sẽ tụ họp vui chơi, đến các điểm này, điểm khác, gặp nhau tiệc tùng, tiếp xúc không đeo khẩu trang thì rất nguy hiểm. Nhưng nếu chỉ đi trên đường, đeo khẩu trang, không nói chuyện, tiếp xúc với ai thì nguy cơ không cao. Tôi nghĩ rằng phải tăng cường tuyên truyền, truyền thông cảnh báo nguy cơ cho người dân. Nhưng việc tuyên truyền này phải dựa trên những nghiên cứu cụ thể, chỉ rõ nguy cơ lây nhiễm COVID-19, có bằng chứng để thuyết phục người dân. Ví dụ như tiếp xúc trong thời gian bao lâu thì lây nhiễm, do không đeo khẩu trang, do gặp người từ vùng này, vùng kia về…

Hiện có một số nơi đã bắt đầu lo ngại người dân trở về từ các vùng có dịch, thậm chí có tỉnh đã yêu cầu cách ly người về từ Hà Nội? Liệu việc này có cần thiết không, thưa ông?

Việc ra yêu cầu cách ly người về từ Hà Nội là không có căn cứ, bởi có phải ai về từ Hà Nội cũng bị mắc COVID-19 đâu. Phải suy nghĩ thích ứng với dịch.

Thay đổi để thích ứng với dịch

Như ông vừa nói, phải suy nghĩ để thích ứng với dịch. Vậy, chúng ta phải thay đổi như thế nào để thích ứng?

Khi sống chung với dịch, quan trọng nhất là ý thức của người dân. Mà muốn có ý thức của người dân thì phải có truyền thông, hướng dẫn cụ thể cho người dân. Nhiều địa phương hiện nay đang làm rất tốt.

Sống chung với dịch thì cũng có nghĩa là không thể phong toả, đóng cửa như ngày trước. Hiện nay một số nước đã mở cửa cho người Việt Nam tiêm đủ hai mũi vắc xin có thể sang nước họ, thì việc trong nước tỉnh này cấm tỉnh kia là vô lý. Có phải do hiểu biết kém, do hoảng sợ, không có căn cứ khoa học, hiểu biết chưa đến nơi đến chốn? Nếu cứ thế thì ảnh hưởng đến kinh tế xã hội. Địa phương phải nộp ngân sách lớn họ rất lo, họ phải “thoáng hơn” thì mới phát triển được, họ mới sống được, mới có nguồn thu…

Bây giờ cũng không thể truy vết được hết các trường hợp F0 ở cộng đồng, chỉ nên tập trung vào những trường hợp có biểu hiện nặng, vào bệnh viện. Khi tiêm đủ vắc xin, nếu nhiễm cũng phần lớn là biểu hiện nhẹ. Chúng ta cần tập trung điều trị cho những người bị nặng. Tập trung đảm bảo thuốc men, phương tiện cấp cứu. Đây là yếu tố quan trọng nhất, bởi lượng bệnh nhân nhiều lên thì tỷ lệ ca nặng cũng tăng lên. Trong khi đó có thể tính tới việc mạnh dạn thử nghiệm một số loại thuốc thảo mộc, đông y mà chúng ta sẵn có. Bởi kinh nghiệm phòng chống bệnh của ta và thế giới cho thấy có nhiều chất chiết xuất từ thuốc thảo mộc, đông y có tác dụng diệt được vi rút.

Để chống dịch hiệu quả chúng ta sẽ phải thay đổi một số thói quen, như hạn chế tụ tập vào dịp nghỉ lễ, tết, thưa ông?

Tôi nghĩ vừa phải tuyên truyền, vừa phải giao trách nhiệm cho chính quyền địa phương. Địa phương phải quản lý chặt chẽ các trường hợp đi về địa bàn, phải thông tin tới từng gia đình về dịp Tết không được tụ tập đông người bởi đang có dịch. Phải quán triệt tinh thần như vậy. Không cấm nhưng thuyết phục, khuyến cáo và quán triệt. Ai từ đâu về cũng phải thông báo với chính quyền địa phương, hạn chế đi lại chúc tụng nhà này, nhà kia. Chính quyền địa phương nên khuyến cáo người dân hạn chế tiếp những người về từ vùng có dịch. Còn cơ hội gặp được người thân, gia đình là mừng rồi, nên bó hẹp trong gia đình đó thôi. Đừng để sau một cái Tết lại chạy đôn chạy đáo vì dịch bệnh. Đừng để vài ngày Tết ảnh hưởng đến cả vài tháng, vài năm sau.

Cảm ơn ông.

Nguồn